Videokabels; welke kies je? SDI, HDMI of UTP?

Wil je livestreamen of je camera op een TV aansluiten? Dan heb je meestal een kabel nodig. De vraag is alleen; welke?

Er zijn zoveel verschillende kabels die voor video gebruikt worden, dat het lastig is om een keuze te maken.

Welke videokabel heb je nodig?

Je bent in de basis natuurlijk gebonden aan de aansluiting op je camera, videoswitcher, capture card of beeldscherm.

Toch kun je dan tegen beperkingen aanlopen, bijvoorbeeld als het gaat om de maximale lengte van zo’n kabel, en of ook audio wordt meegestuurd. Dat kan heel handig zijn.

Analoog of digitaal

Het eerste onderscheid heeft te maken met wat voor signaal er over de kabel verzonden moet worden; een analoog of een digitaal signaal.

Met die keuze vallen heel veel kabels in elk geval af. Als we alle kabels bekijken, dan zijn het er zeker 20. Ik wil in dit artikel kijken naar de meest gebruikte in combinatie met een videocamera.

‘Echte’ videokabels

Veel andere kabels worden bijvoorbeeld gebruikt voor computermonitoren. Hoewel die veel gebruikt worden, zijn ze meeste toch anders dan de kabels die je met een camera gebruikt.

Kabels zoals DisplayPort, VGA en DVI laat ik buiten beschouwing.

Welke videokabels zijn er?

Ik heb het over kabels. Toch is dat maar voor een deel correct. De naamgever van de kabel is meestal de connector die aan de kabel zit.

In veel gevallen is de kabel wel specifiek voor de betreffende connector. Toch is de connector leidend in de naamgeving.

Kabels met een BNC-connector

Over de eerste kabel ontstaat regelmatig verwarring. Het gaat dan om de verschillende kabels die een BNC-connector hebben. Je hebt hier zowel een analoge als digitale variant van.

Analoge BNC-kabel

De analoge BNC-kabel bestaat vaak uit coaxkabel met een BNC-connector. De afkorting staat voor Bayonet Neill Concelman.

Het gaat om een connector met een bajonetsluiting. Door dit draaisysteem kan de kabel niet zomaar los komen. Dit maakt het een perfecte sluiting voor professioneel gebruik.

Er zijn twee soorten BNC-connectoren; één met een impedantie (weerstand) van 50 Ohm en één met een 75 Ohm impedantie.

Waar de 50 Ohm-kabels meestal gebruikt worden in antennesystemen of voor bewakingscamera’s, is 75 Ohm de gangbare kabel voor video.

Deze kabels worden vaak door elkaar gebruikt, meestal zonder gevolg. In elk geval zolang het om analoog signaal gaat.

SDI-kabels

Digitale BNC-kabels worden SDI of HD SDI kabels genoemd. SDI staat voor Serial Digital Interface. Al jaren de standaard voor broadcast.

Deze kabels zijn altijd 75 Ohm. De hoge kwaliteit van het UHD of 4K beeldmateriaal heeft die hogere impedantie nodig.

SDI-kabels worden in veel professionele videotoepassingen gebruikt, zoals professionele videocamera’s, monitoren en videoswitchers. Zowel analoge BNC-kabels als SDI-kabels kunnen ook audio versturen.

Het voordeel van SDI-kabels is dat je er grote afstanden mee kunt afleggen, tot wel 100 meter.

Hoe hou je ze uit elkaar?

Het is mogelijk om deze kabels te herkennen. Allereerst staat de impedantie meestal aan de zijkant van de kabel gedrukt.

Daarnaast is de hoeveelheid isolatie (meestal wit van kleur) bij 75 Ohm veel kleiner of zelfs helemaal afwezig.

Sommige isolatie van 75 Ohm kabels is rood gekleurd, een voorstel hiervoor werd echter vrijwel niet opgepakt.

HDMI-kabels

HDMI-kabels zijn erg bekend. Een beetje de huis-tuin-en-keuken videokabels. Dit is een kabel die specifiek voor video gebruikt wordt.

HDMI staat voor High Definition Multimedia Interface. De aansluiting komt op veel TV’s, monitoren en consumenten-camera’s voor.

Het werd in eerste instantie gezien als de vervanging van de oude SCART-kabels.

Toch wordt HDMI nu breder gebruikt, vooral ook door de kleinere connector.

De connector heeft een kenmerkende platte vorm en lijkt sterk op de DisplayPort-aansluiting, die bij computermonitoren voorkomt.

HDMI + Ethernet

Het is een digitale kabel, die soms ook andere data dan video kan verzenden. Op de verpakking van dit soort kabels staat dan HDMI + ethernet.

Er zijn momenteel maar weinig apparaten die ook echt gebruik maken van het ethernet-deel.

Type HDMI-aansluitingen

Naast de grote aansluiting (type A) zijn er ook kleinere HDMI-connectoren, zoals type C (mini-HDMI) en type D (micro HDMI).

Type B is groter. Het idee was dat het in professionele omgevingen gebruikt kon worden.

Deze connector is echter uiteindelijk nooit toegepast. Als professionele apparatuur HDMI heeft, dan is het vrijwel altijd HDMI type A. Type C en D zie je vaak terug op digitale fotocamera’s.

UTP-kabels

UTP is niet specifiek een videokabel. Toch wil ik deze meenemen in de lijst. Het is een datakabel of netwerkkabel waarover je eveneens videobeeld kunt versturen.

Dat kan op verschillende manieren. Ik hou het hier even bij lokale toepassingen, dus geen streaming over het internet.

HDMI naar UTP omvormers

Er zijn omvormers die van HDMI naar UTP gaan, zoals de PureLink HDMI CatX HDBaseT Ext HD50.

Je sluit dan een camera of ander apparaat aan op een zender. Vervolgens kun je via UTP een grotere afstand afleggen. Aan de andere kant plaats je een ontvanger, die het signaal dan weer omzet naar HDMI.

Dit is een directe verbinding. Voor elke camera moet je dus een eigen set met zender en ontvanger hebben. Ze kunnen wel samen gebruik maken van een netwerk.

De kwaliteit is meestal onvoldoende voor hogere videokwaliteit en er is sprake van vertraging door het omvormen.

Ook voor een andere methode zijn omvormers nodig.

NDI en NDI-HX

Het bedrijf NewTek heeft een slimme manier gevonden om video in hoge kwaliteit over een UTP netwerk te kunnen verzenden; NDI.

NDI staat voor Network Device Interface. Met een omvormer, zoals de Bird-Dog Studio NDI, kun je van HDMI of SDI naar NDI en dan via UTP je lokale netwerk op.

Het voordeel is dat je grotere afstanden kunt overbruggen. Dat doe je bovendien mét behoud van een hoge kwaliteit en met een minimale vertraging.

Je kunt het NDI-signaal bovendien op je PC of Mac bekijken. Het signaal zit immers al op je netwerk.

Met software zoals OBS en vMix kun je NDI signalen bekijken en samenvoegen met andere bronnen.

Welke kabel in welke situatie

Welke kabel je nodig hebt, hangt natuurlijk af van de beschikbare aansluitingen op je apparatuur. Daarnaast is de afstand die je wil afleggen mede bepalend.

Wanneer gebruik je SDI

SDI is niet voor niets al jaren een industriestandaard. Deze kabel heeft in veel gevallen de voorkeur.

• Flexibele kabels met stevige aansluitingen,
• Afstanden tot 100 meter,
• Zeer weinig vertraging,
• Langere kabels zijn prijzig.

Wanneer gebruik je HDMI

HDMI wordt voor veel consumententoepassingen gebruikt. Veel camera’s hebben een HDMI-aansluiting en als je korte afstanden moet afleggen dan is dit een prima keuze.

• Connector kan niet gelockt worden,
• Afstanden tot 15 à 20 meter (meer bij optische HDMI-kabels),
• Houd rekening met merkbare vertraging,
• Langere kabels zijn prijzig.

Wanneer gebruik je UTP/NDI

UTP-kabels zitten vaak al in gebouwen verwerkt en er is altijd wel ergens een netwerkaansluiting te vinden. NDI kun je prima lokaal gebruiken.

• Standaard UTP-kabels gevoeliger voor beschadiging door beweging,
• Afstanden tot 100 meter,
• Weinig vertraging,
• Omvormer nodig,
• Kabels zijn goedkoop, maar de omvormers heffen dat prijsvoordeel snel weer op.

Signaalomvormers voor video

Omvormers zijn voor alle drie de formaten verkrijgbaar. Blackmagic Design, Decimator en Kiloview hebben converters van HDMI naar SDI en andersom.

Voor het omvormen naar UTP, zou ik NDI aanraden. De één op één converters werken op zich wel, maar de vertraging is vrij groot en het is niet altijd heel stabiel.

Betrouwbare NDI-converters zijn er van BirdDog, Magewell, NewTek en Kiloview.

Het voordeel van NDI is dat OBS en vMix het signaal zo op kunnen pakken. Je hoeft het dus niet terug om te vormen naar HDMI of SDI om het te kunnen gebruiken.

Gebruik je een hardware switcher zoals een Blackmagic Design ATEM, dan moet je wel terug naar HDMI. In dat geval is de combinatie van HDMI en SDI met converters in elk geval goedkoper.